معرفی گویش های زبان ترکی استانبولی

ترکی استانبولی از زبان‌های رایج در کشورهای ترکیه، قبرس، بلغارستان، یونان، عراق، سوریه و رومانی است. بسیاری از این کشورها زمانی جزو امپراطوری عثمانی بوده است. زبان ترکی استاندارد بر اساس گویش استانبولی است. اما گویش های زبان ترکی استانبولی فقط محدود به استانبولی نیست، بلکه گویش های متعددی از این زبان در سراسر جهان وجود دارد. در این مطلب، به معرفی گویش های زبان ترکی استانبولی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

مدرن سازی زبان ترکی استانبولی

مهم‌ترین اتفاقی که در طی تاریخ برای زبان ترکی استانبولی رخ داده است اصطلاحات مصطفی کمال آتاتورک است. آتاتورک اولین رئیس جمهور در جمهوری ترکیه است. در سال 1923، آتاتورک استانداردسازی زبان ترکی استانبولی و انقلاب زبانشناسی را انجام داد مهم‌ترین و عظیم‌ترین قسمت این اصطلاحات تغییر سیستم نوشتاری زبان ترکی استانبولی است.

پیش از این مدرن‌سازی یا استانداردسازی، از الفبای زبان عربی برای نوشتن به زبان ترکی استانبولی استفاده می‌کردند. الفبای زبان عربی ابجد (سیستم نوشتن بدون حروف صدادار) است و متناسب با زبان ترکی استانبولی نبود، از این رو، نیاز به پیدایش الفبای ترکی استانبولی به وجود آمد. در سال 1923، الفبای لاتین وارد سیستم نوشتار زبان ترکی استانبولی شد.

در حال حاضر، الفبای زبان ترکی استانبولی متشکل از 29 حرف است.

سیستم شمارش یا اعداد ترکی استانبولی نیز مثل اعداد انگلیسی است.

شش گویش مهم زبان ترکی استانبولی

ترکی استانبولی شش گویش مهم دارد. این گویش‌ها در طول تاریخ و به مرور زمان شکل گرفته‌اند. این گویش‌ها در امپراطوری عثمانی وجود داشته‌اند و به مرور زمان، تغییر و تحولاتی نیز داشته‌اند. در ادامه، از شش گویش مهم زبان ترکی استانبولی برای‌تان خواهیم گفت.

گویش بالکان ترکی استانبولی (Balkan Turkish)

در دوره عثمانیان، ترک های عثمانی زبانی ترکی را به بالکان‌ها معرفی کردند. امروز، هنوز عده‌ای در کشورهای یونان، بلغارستان و رومانی زبان ترکی را با گویش بالکانی یا Balkan صحبت می‌کنند. گویش ترکی بالکانی در ابتدای قرن بیستم، با نام Rumelian، معرفی شد. این گویش نیز به دو گروه غربی و شرقی دسته بندی می‌شود.

از ویژگی‌های گویش غربی بالکانی می‌توان به کاربرد پسوند miş برای ساختن زمان کامل اشاره کرد.

گویش ترکی قبرسی (Cypriot Turkish)

در سال 1571، امپراطوری عثمانی قبرس را فتح کرد و زبان ترکی استانبولی را نیز با خود به این کشور برد. بعد از آن، گویش ترکی قبرسی شکل گرفت. این گویش تحت تأثیر زبان یونانی قبرسی است. در سال 1974، قبرس به دو قسمت تقسیم شد: جنوب یونانی و شمال ترکی (قبرس شمالی). امروز، گویش ترکی قبرسی، تحت تأثیر مهاجران ترک، رسانه‌های جمعی و موسسه‌های آموزشی جدید، بیشتر به زبان ترکی استاندارد نزدیک شد.

گویش ترکی کارمانلی (Karamanli Turkish)

گویش ترکی کارمانلی از گویش‌های زبان ترکی استانبولی است. مردم Karamanlide به این گویش صحبت می‌کنند. برای نوشتن این گویش از الفبای یونای استفاده می‌کنند.

گویش ترکی مسختی (Meskhetian Turkish)

ترک‌های مسختی زبان ترکی را به گویش مسختی صحبت می‌کنند. گویش ترکی مسختی ریشه در زبان‌های مختلف، از جمله آذربایجانی، گرجی، قزاقی، قرقیزستانی، روسی و ازبکی دارد.

گویش ترکی سوری (Syrian Turkmen)

گویش ترکی سوری نتیجه یک سری از مهاجرت‌ها از آنتولی، کشورهای همسایه و آسیای مرکزی است. تعداد گویش وران زبان ترکی در کشور سوریه تقریباً بیش از یک میلیون نفر است. این اشخاص ساکن اطراف کوه ترکمان و شمال آلپو است. گویش ترکمان‌های ساکن سوریه، بسته به محل زندگی‌شان متفاوت است.

گویش ترکی دانوب (Danube Turkish)

ساکنان آدا کاله به گویش ترکی دانوب صحبت می‌کنند. در گویش ترکی استانبولی، واژه و اصطلاحاتی از زبان‌های مجارستانی، سیبریایی، رومانی و آلمانی نیز وجود دارد.

شبیه ترین زبان به زبان ترکی استانبولی

ترکی آذربایجانی نزدیک‌ترین و شبیه‌ترین زبان به زبان ترکی استانبولی است. هر دو زبان متعلق به خانواده تورکیک (Turkic) هستند. این دو زبان شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. این دو زبان از لحاظ واژگان، دستور زبان و فونتیک بسیار شبیه به یکدیگرهستند. البته این دو زبان از لحاظ تلفظ و نحوه ادای حروف و واژگان تفاو‌ت‌هایی با یکدیگر دارند. تفاوت‌های فرهنگی و ارتباطی نیز سبب ایجاد چنین تفاوت‌هایی شده‌اند.

آیا در زبان ترکی استانبولی جنسیت وجود دارد

در زبان ترکی استانبولی، خبری از جنسیت نیست. در این زبان، بر خلاف زبان‌هایی مانند فرانسه، آلمانی و اسپانیایی، خبری از جنسیت نیست و اسامی مذکر و مونث ندارند.

سخن آخر

تا به اینجا، با زبان ترکی استانبولی و گویش‌های مهم آن آشنا شدید. شش گویش مهم ترکی استانبولی وجود دارد که هر کدام طی حوادث متعددی تاریخی شکل گرفته‌اند و در جغرافیا جا به جا شده‌اند. الفبای زبان ترکی استانبولی در قرن بیستم شکل گرفت، درست زمانی که مدرس سازی و استانداردسازی زبان ترکی استانبولی شروع شد. تا پیش از آن، ترکی استانبولی را با سیستم و الفبای زبان عربی می‌نوشتند، اما بعد از آن، از الفبای لاتین برای نوشتن این زبان استفاده کردند. در حال حاضر نیز، الفبای ترکی استانبولی به همان شکل حفظ شده است. با شناخت جریان های تاریخی و فرهنگ کشور ترکیه و امپراطی عثمانی، شناخت گویش های زبان ترکی استانبولی برای‌تان بسیار جذاب‌تر خواهد شد.