آموزش آکوزاتیو و داتیو (accusative-dative) به زبان آلمانی

وقتی شروع به یادگیری زبان آلمانی می‌کنید، متوجه می‌شوید که  به جای یک یا دو حرف تعریف، با چندین حرف تعریف معین و نامعین سر و کار دارید که کاربردشان فقط به تعداد و جنسیت بستگی ندارد، بلکه باید حالت اسم‌ها و نفش‌شان را نیز در جمله بشناسید تا بتوانید از حرف تعریف درست استفاده کنید. در زبان آلمانی چهار حالت وجود دارد و حالت‌های آکوزاتیو و داتیو از مهم‌ترین آن‌ها هستند. یادگیری آکوزاتیو و داتیو به زبان آلمانی، در ابتدای مسیر یادگیری زبان آلمانی پیچیده و دشوار به نظر می‌رسد، اما اگر چند قانون ساده را در مورد آن‌ها بدانید، کار برای‌تان بسیار آسان خواهد شد. این دو حالت به نفش مفعول در جمله مربوط می‌شوند. در این مطلب، هر آنچه باید در مورد حالت‌های آکوزاتیو و داتیو در زبان آلمانی بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با ما همراه باشید.

جنسیت اسامی در زبان آلمانی

در قدم اول، باید در مورد جنسیت اسامی در زبان آلمانی و نقش‌شان در دستور زبان آلمانی بدانید تا درک آکوزاتیو و داتیو به زبان آلمانی برای‌تان آسان‌تر شود.

در زبان آلمانی، اسامی جنسیت دارند: مونث، مذکر و خنثی. برای جمله‌سازی در زبان آلمانی، باید جنسیت اسامی را بشناسید تا بتوانید حروف تعریف مناسب را با آن‌ها همراه کنید.

به جدول زیر توجه کنید:

حرف تعریف معین مذکر	der
حرف تعریف معین مونث	die
حرف تعریف معین خنثی	das

در جدول زیر، سه اسم آلمانی را با حروف تعریف مشخصی همراه کرده‌ایم:

سگ	der Hund
گربه	die Katze
اسب	das Pferd

هنگام یادگیری هر واژه آلمانی، باید جنسیت آن را نیز یاد بگیرید و به یاد بسپارید تا بتوانید در نوشته‌ها و مکالمه‌های‌تان از آن‌ها استفاده کنید.

چهار حالت مهم در زبان آلمانی

اما انتخاب حرف تعریف مناسب فقط به جنسیت واژه بستگی ندارد، بلکه به نقش یا حالت آن نیز در جمله وجود دارد. در زبان آلمانی، چهار حالت مهم وجود دارد: فاعلی (nominative)، آکوزاتیو (accusative)، داتیو (dative) و گنتیو (genitive).

حالت فاعلی، همانطور که از نامش معلوم است، برای فاعل جمله استفاده می‌شود. فاعل جمله شخص یا چیزی است که عملی را انجام داده است. برای مثال، در جمله «دختر بازی می‌کند»، دختر فاعل جمله است.

حالت آکوزاتیو به مفعول مستقیم اشاره دارد. مفعول مستقیم شخص یا چیزی است که عملی بر آن تأثیر گذاشته است. بنابراین، در جمله «دختر توپ را پرتاب می‌کند»، توپ فاعل مستقیم جمله است.

حالت داتیو در مورد مفعول غیر مستقیم است. مفعول غیرمستقیم شخص یا چیزی است که مفعول مستقیم را دریافت می‌کند. برای مثال، در جمله «دختر توپ را برای پسر پرتاب می‌کند»، پسر مفعول غیر مستقیم جمله است.

در حالت گنیتیو، مالکیت مطرح است.

حالت آکوزاتیو در زبان آلمانی

در زبان آلمانی، حالت آکوزاتیو به مفعول جمله مربوط می‌شود و در پاسخ سوالاتی با حرف پرسشی wen (چه کسی را) می‌آید و مفعول مستقیم جمله را وصف می‌کند. اما حالت آکوزاتیو در زبان آلمانی فقط به این تعریف محدود نمی‌شود و قواعد بسیاری زیادی پیرامون آن وجود دارد.

در جدول زیر، از حروف تعریف مربوط به حالت آکوزاتیو در زبان آلمانی برای‌تان گفته‌ایم.

	مذکر	مونث	خنثی	جمع
حرف تعریف معین	Den	Die	Das	Die
حرف تعریف نامعین	Einen	Eine	Ein

در جمله‌های زیر، از کاربرد این حروف تعریف در جمله برای‌تان گفته‌ایم.

او (مونث) مرد را ملاقات می‌کند.

Sie trifft den Mann.

در جمله بالا، sie فاعل جمله است و den Mann مفعول مستقیم جمله است.

زن شکلات را می‌خورد.

Die Frau isst die Schokolade.

در جمله بالا die Frau فاعل جمله در حالت فاعلی است و die Schokolade مفعول مستقیم جمله در حالت آکوزاتیو است.

کودک اتومبیل را می‌بیند

Das Kind sieht das Auto.

در جمله بالا، das Kind فاعل جمله است و das Auto مفعول مستقیم جمله در حالت آکوزاتیو است.

اگر تشخیص فاعل و مفعول مستقیم در جمله برای‌تان دشوار است، سوالات زیر را بپرسید.

کودک چه چیزی را دید؟	Wen sieht das Kind?
اتومبیل	Das Auto

کودک سیب را می‌خورد.

Das Kind isst einen Apfel.

در جمله بالا، einen Apfel مفعول مستقیم جمله در حالت آکوزاتیو است و das Kind فاعل جمله است. این اسم مفرد مذکر است و در حالت آکوزاتیو قرار دارد، از این رو، حرف تعریف einen قبل از آن آمده است. حرف تعریف معین برای این اسم den است.

مرد زن را دوست دارد.

Der Mann liebt die Frau.

در جمله بالا نیز، die Frau مفعول مستقیم جمله در حالت آکوزاتیو است.

برای به یاد سپردن این حالت، این نکته مهم را به یاد بسپارید که حالت آکوزاتیو حالت n است، چرا که باید en را به حرف تعریف‌ مذکر‌ اضافه کنید.

حروف تعریف برای حالت آکوزاتیو

در زبان آلمانی یک سری حروف اضافه وجود دارد که می‌توانید حالت اکوزاتیو را با آن‌ها تشخیص دهید، چرا که همیشه در این حالت وجود دارند.

durch (از طریق)

bis (تا وقتی که)

für (برای)

ohne (بدون)

gegen (برخلاف)

um (حدود)

بنابراین اگر بخواهید از هر کدام از این حروف اضافه در جمله استفاده کنید، حرف تعریف را باید با توجه به حالت آکوزاتیو انتخاب کنید.

به مثال‌های زیر توجه کنید:

من اطراف پارک می‌دوم.	Ich laufe durch den Park
ما دور درخت می‌پریم.	Wir hüpfen um einen Baum herum

حالت داتیو در زبان آلمانی

اکنون نوبت به حالت داتیو در زبان آلمانی می‌رسد. حالت داتیو به فاعل غیرمستقیم در جمله اشاره دارد. حالت داتیو در جمله اطلاعات بیشتری را در مورد عمل انجام شده به شما می‌دهد. در واقع، حالت داتیو از پذیرنده نیز به شما خواهد گفت. حالت داتیو به سوال‌هایی با حرف پرسشی Wem یا «برای چه کسی» پاسخ می‌دهد.

برای اسم‌هایی که در حالت داتیو قرار دارند، باید از حروف تعریف زیر استفاده کنید.

	مذکر	مونث	خنثی	جمع
حرف تعریف معین	Dem	Der	Dem	Den
حرف تعریف نامعین	Einem	Einer	einem

در مثال‌های زیر، با حالت داتیو در جمله بیشتر آشنا خواهید شد:

من یک اتومبیل به او هدیه دادم.

Ich (فاعل) schenke dem Mann (مفعول غیر مستقیم) ein Auto (مفعول مستقیم).

در جمله بالا، dem Mann مفعول غیرمستقیم جمله است و یک اتومبیل هدیه گرفته است.

کودک به مادرش بوس داد. (ترجمه تحت‌الفظی)

Das Kind (فاعل) gibt der Mutter (مفعول غیر مستقیم) einen Kuss (مفعول مستقیم).

برای درک ساختار جمله بالا، باید آن را به صورت لفظ به لفظ ترجمه کنیم. همانطور که مشاهده می‌کنید، der Mutter مفعول غیر مستقیم جمله است که بوسه را دریافت کرده است. کودک فاعل جمله و مادر دریافت‌کننده عمل است.

تو نامه‌ای برای آن دختر می‌نویسی

Du (فاعل) schreibst dem Mädchen (مفعول غیرمستقیم) einen Brief (مفعول مستقیم).

در جمله بالا، دختر دریافت‌کننده است و عملی برای او صورت گرفته است. عمل نوشتن نامه است و einen Brief مفعول مستقیم جمله است که حالت آکوزاتیو را نشان می‌دهد.

یک نکته مهم را در ذهن داشته باشید: حالت داتیو در زبان آلمانی همان حالت m است، زیرا به حرف تعریف مذکر آن باید پسوند em را اضافه کنید.

حروف اضافه برای حالت داتیو در زبان آلمانی

یک سری حروف اضافه در زبان آلمانی وجود دارند که در حالت داتیو استفاده می‌شوند. در جدول زیر، از این حروف اضافه برای‌تان گفته‌ایم.

از	Aus
به غیر از، در کنار	Außer
با، در حوالی	Bei
از طریق	Mit
از [وقتی که]	Seit
در، برای	Zu

اما منظور از کاربرد این حروف اضافه در حالت داتیو چیست؟ در جدول زیر، جمله‌هایی را با این حروف اضافه آورده‌ایم تا این مفهوم کاملاً برای‌تان روشن شود:

او از ترکیه می‌آید	Sie kommt aus der Türkei
من از آن‌ها نامه گرفتم.	Wir haben einen Brief von ihnen bekommen

افعال آلمانی در حالت داتیو

در زبان المانی، یک سری فعل وجود دارد که در حالت داتیو به کار می‌روند و مفعول غیرمستقیم دارند. در جدول زیر، از این افعال و کاربردشان در جمله برای‌تان گفته‌ایم.

من به مرد کمک می‌کنم.	Ich helfe dem Mann.	helfen
کیک برای کودکان خوشمزه است، کودکان کیک را دوست دارند.	Der Kuchen schmeckt dem Kind.	schmecken
ژاکت اندازه زن است.	The jacket fits the woman.	passen
کتاب متعلق به دخنر است.	Das Buch gehört dem Mädchen.	gehören
من به پدر تبریک گفتم.	Ich gratuliere dem Vater.	gratulieren
من از مادرم ممنونم	Ich danke der Mutter	danken

افعال آلمانی در حالت آکوزاتیو و داتیو

یک سری افعال نیز در زبان آلمانی وجود دارند که مفعول مستقیم و غیر مستقیم می‌گیرند. در واقع، از این افعال، برای حالت آکوزاتیو و داتیو در آلمانی می‌توانید استفاده کنید. در جدول زیر، از این افعال آلمانی و کاربردشان در جمله برای‌تان گفته ایم.

مرد اتومبیل را به زن داد.	Der Mann gibt der Frau das Auto	geben
من برای تو نامه‌ای را می‌نویسم.	Ich schreibe dir einen Brief.	schreiben
او گل‌هایی را برای مرد آورد.	Sie bringt dem Mann die Blumen.	bringen
من بسته‌ای را برای دوستم فرستادم.	Ich schicke meinem Freund ein Paket.	schicken
او (مذکر) شهر را به او نشان داد.	Er zeigt ihr die Stadt	zeigen
آخر هفته خوبی را برای تو آرزو می‌کنم.	Ich wünsche dir ein schönes Wochenende	wünschen
کودک عکسی را به پدرش هدیه کرد.	Das Kind schenkt dem Vater ein Bild.	schenken

همانطور که مشاهده کردید، افعال بالا، برای تکمیل معنای جمله، علاوه بر مفعول مستقیم، به مفعول غیر مستقیم نیز نیاز دارند. بنابراین برای کاربرد واژه در این جمله‌ای، باید حواس‌تان به حالت داتیو و اکوزاتیو باشد.

سخن آخر

تا به این‌جا، با چهار حالت در زبان آلمانی آشنا شدید و حالت‌های آکوزاتیو و داتیو را کاملاً یاد گرفتید. حالت آکوزاتیو به مفعول مستقیم اشاره دارد و حالت داتیو به مفعول غیر مستقیم اشاره دارد. برای کاربرد حروف تعریف در زبان آلمانی، باید این حالت‌ها را بشناسید. با تمرین و تکرار، می‌توانید به آکوزاتیو و داتیو در زبان آلمانی کاملاً مسلط شوید و با خیال راحت، جمله بسازید و صحبت کنید.