زبان اسپرانتو چیست؟
آیا چیزی در مورد اسپرانتو شنیده‌اید؟ اسپرانتو از لهجه‌هیای زبان اسپانیایی است. در واقع، اسپرانتو مهلم از بان رومی است و در اواخر دهه 1870 یا اوایل دهه 1880 شکل گرفت. هدف از طراحی زبان اسپرانتو رسیدن به صلح و اتحاد بود. اما زبان اسپرانتو چگونه شکل گرفت؟ بنیان گذار زبان اسپرانتو چه کسی بود؟ آیا زبان اسپرانتو هنوز وجود دارد؟ در این مطلب، هر آنچه باید در مورد زبان اسپرانتو بدانید برای‌تان خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
زبان اسپرانتو شبیه به کدام زبان است؟
اسپرانتو از زبان رومی نیست، بلکه واژگان آن با العام از زبان هندو اروپایی، به خصوص زبان رومی، شکل گرفته است و مایه‌هایی از زبان اسلاوی و آلمانی را نیز در خود دارد. به علاوه، بسیاری از حروف الفبای اسپرانتو برگرفته از الفبای رومی و لاتین است. هر کدام از حروف الفبای اسپرانتو فقط و فقط یک تلفظ دارد و واژگان آن نیز درست به همان شکل که نوشته شده‌اند خوانده می‌شوند.
تاریخچه زبان اسپرانتو چیست؟
شاید فقط کنید تاریخچه زبان اسپرانتو فقط یک داستان خیالی است، اما واقعیت غیر از این است. داستان و تاریخچه شکل گیری زبان اسپرانتو کاملاً واقعی است. دکتر لودویک زامنهوف زبان اسپرانتو را با هدف افزایش اتحاد در جهان و گستراندن صلح شکل داد. زامنهوف لهستان بزرگ شد و متوجه چندپارگی اجتماعی که در آن زندگی می‌کرد شد. زامنهوف می‌دید که همسایه‌ها همدیگر را به چشم دشمن می‌یدند، نه به چشم دوست.
در ابتدا، این زبان را «زبان بین المللی» نامیدند، اما واژۀ اسپرانتو د میان گویش وران این زبان بسیار محبوب شد. پس از آن، این زبان جدید را اسپرانتو نامیدند.
در سال 1905، دکتر زامنهوف کتاب Fundamento de Esperanto را منتشر کرد. این کتاب شامل اطلاعات بسیار مهمی در مورد قواعد دستور زبان و واژگان این زباتن است. بسیاری از این مطالب، پیش از آن در کتاب Dr. Esperanto’s International Language یا به اختصار Unua Libro منتشر شده بود. در همان سال‌ها اولین کنگره جهانی زبان اسپرانتو، به نام World Esperanto Congress، برگزار شد.
جالب است بدانید که زامنهوف بسیاری از آثار ادبی را به زبان اسپرانتویی ترجمه کرد. رفته رفته، تعداد گویش وران زبان اسپرانتویی همواره افزایش پیدا کرد و گستره استفاده آن از امپراطوری روسیه تا اروپای مرکزی کشیده شد. تعداد گویش وران زبان اسپرانتو روز به روز افزایش پیدا کرد و به قاره‌های افریقا، آسیا و آمریکا راه یافت.
در حال حاضر، پانزدهم ماه دسامبر را روز ادبیات اسپرانتو نامیده‌اند. پانزدهم دسامبر روز تولد زامنهوف است.
اسپرانتو در زبان عامیانه
زبان اسپرانتو را در کتاب‌ها و فیلم‌های متعدد می‌توانید ببیند. برای مثال، در یکی از آثار چارلی چاپلین، به نام The Great Dictator، می‌توانید شکل نوشتاری زبان اسپرانتو را مشاهده کنید. در سال 1994، این زبان در فیلم Street Fighter نیز دیده شد. در کمدی The Jetsons، اسپرانتو بخشی از تمرین‌های درسی یکی از کاراکترها بود. در تبلیغ یکی از آلبوم‌های مایکل جکسون نیز، به نام HIStory، می‌توانید جمله‌ای به زبان اسپرانتویی را بشنوید.
بدین ترتیب، رسانه نیز نقش خودش را در معرفی و ترویج این زبان ایفا کرد.
آیا کسی به زبان اسپرانتویی صحبت می‌کند؟
زبان اسپرنتویی هنوز به هدف خودش، یعنی تبدیل شدن به دومین زبان پرگویش جهان، نرسیده است، اما در حال حاضر، میلیون‌ها گویش‌ور در سراسر جهان دارد. در واقع، آمارها حاکی از آن است تقریباً دو میلیون نفر در سراسر جهان به زبان اسپرانتویی صحبت می‌کند.
جالب است بدانید که در حال حاضر، 50 سازمان ملی اسپرانتویی و بیش از 20 نهاد بین‌المللی از این زبان استفاده می‌کنند. هر سال، تقریباً 2000 اسپرانتویی در کنگره جهانی اسپرانتو شرکت می‌کند. در این کنگره، این گویش‌وران یکدیگر را ملاقات می‌کنند و در مورد مسائل روز و اتفاقات جهان با یکدیگر صحبت می‌کنند.
چند عبارت اسپرانتویی
Saluton –سلام
Jes – بله
Ne – خیر
Bonan matenon – صبح بخیر
Bonan vesperon – عصر بخیر
Bonan nokton – شب بخیر
Dankon – ممنونم
Ne dankinde – قابلی نداشت
گویش وران مشهور زبان اسپرانتویی
در میان گویش وران زبان اسپرانتویی اشخاص مشهور نیز وجود دارد. در ادامه، از برخی از آن‌ها برای‌تان گفته‌ایم:
موزتار عباسی: اهل پاکستان است و قرآن و چند کتاب دیگر را به اسپرانتویی ترجمه کرده است.
ویلیام دریس: سیاستمدار دانمارکی که در کنگره جهانی اسپرانتو در سال 1954 سخنرانی کرد.
جائوآ روزا: رمان نویس، نویسده و سیاستمدار برزیلی
لئو تولستوی: مشهورترین گویش ور زبان اسپرانتویی است. این نویسنده مشهور روس ادعا می‌کند زبان اسپرانتویی را در عرض دو ساعت یاد گرفته است.
آلفرد فراید: نویسنده دیکنشنری ها و کتاب های متعدد به زبان اسپرانتویی. این نویسنده از هم‌موسسان جنبش صلح آلمان بود.
سخن آخر
تا به اینجا، با زبان اسپرانتویی آشنا شدید. اسپرانتویی زبانی جدید است، اما گویش‌وران بسیاری را به خود اختصاص داده است و طی این یک قرن، توانسته است به آثار مهم نیز راه پیدا کند. در حال حاضر، این زبان روز مختص به خودش را دارد و هر سال، کنگره جهانی مختص به آن نیز برگزار می‌شود. بسیاری از آثار ادبی و کتاب‌های مذهبی نیز به این زبان ترجمه شده‌اند.